Pavel Sudoplatov (19071996) var ein dugande sovjetisk tryggingsoffser, som spela ei viktig rolle blant anna i kampen mot borgarlege ukrainske nasjonalistar som samarbeidde med tyskarane.

Av Olav H. Aarrestad

Etter krigen var han med på å avsløra vestlege atomvåpenløyndomar. Som ein av Berias medarbeidarar vart han forfylgd av Krustsjev og arrestert 21.8. 1953 skulda for å ha tatt del i eit komplott for å riva til seg makta og for å ha spionert for framande makter mv. Sudoplatov fylgde oppskrifta for korleis ein ekte sovjetagent skulle te seg i slike høve; tok ikkje til seg føde og spela/vart heilt apatisk; På psykiatriske indikasjonar unngjekk han såleis dødsstraff, men etter fem år i arrest vart han dømd til femten års fengsel. Han vart sleppt ut i 1968, men vart først rehabilitert i 1991. I 1994 kjem dei såkalla memoarane hans ut; først på engelsk og fransk, på russisk etter at han var avliden. Bak boka står ein gringojournalist med nær kontakt til makta i Washington, nemleg Jerrold Schechter som arbeidde for Wall Street Journal før han gjekk over til Time (innpå fem år som korrespondent i Moskva).