Av Olav H. Aarrestad

Dei vestlege landa med Ss (Sambandsstatane) og Storbritannia i brodden forde kampen pa det okonomiske og milit?re feltet, men ogsa nar det galdt overvaking og (kulturell) paverknad. For a motarbeida sovjetblokka okonomisk vart det sett opp lister pa strategiske varer som ikkje noko ”demokratisk” land fekk eksportera, og parolen var grei; ein skulle ikkje stilla seg slik at ein fekk underskott i balansen nar det galdt handel med noko austeuropeisk land. Opprustning, aggressive milit?ralliansar og spionasje skal vi ikkje koma vidare inn pa her, verksemda pa desse felta er etter kvart komi opp i dagen, og det norske (sosialdemokratiske) bilete av eit uskuldig, lite land er vorti rivi i stykker av U2, tusenvis av ”mapper”, spionoperasjonar i Finland retta mot Sovjetunionen osb. Alle demokratisk-kapitalististiske land var med etter beste evne og gjorde dei oppdrag som sentralen i Ss gav dei. ”Demokratia” vann etter kvart opinionen for seg, vanlege veljarar vende seg bort fra kommunistpartiet. Her har den kulturelle propagandaen spela ei stor rolle. Noko gjekk av seg sjolv; forbrukarsamfunnet vart ei avspegling av livsstilen i Ss, varefetisjismen radde, og det kapitalistiske poduksjonssystemet oppfylde folk sine krav pa komfort og underhaldning og fylde fritida med popul?rkulturelle ovringar (popmusikk) og charterreiser til ”spanande” og billege land. Pa desse felta var det sjolvsagt ikkje naudsynt a ha ein strategi. Meir komplisert var det a vinna dei intellektuelle og revisjonistiske arbeidarleiarar for kapitalismen. Her vil vi pasta at ein totalit?r strategi vart teken i bruk. Han galdt alle felt fra kunst (stotte til abstrakt, politisk uengasjert kunst) til filosofi. I stor grad nytta ein seg av frafalne kommunistar. Rekkja pa namn er lang: Conquest, Koestler, Orwell for a nemna dei fremste alle knytta til statleg britisk propagandateneste. Ofte byrja dei i krigens dagar i kamp mot nazismen, men konverterte lett til den kalde krigen. I fyrstninga hevda dei a ha mist trua pa stalinismen, men heldt fast pa marxismen, etter kvart sa dei ogsa farvel til marxismen – og var totalt antitotalit?re, det vil seia n?rast nyliberale. Koestler t.d. enda som spiritist og andemanar. Han leid av ei rad sjukdomar og hadde ikkje lenge att og valde a ta livet sitt, men at han drog den friske kona si med inn i doden, fall ein del tungt for bringa. Ho var tjue ar yngre, og han burde vel ha overtalt henne til ikkje a fylgja med. Men det var han nok for sjolvoppteken til a gjera. CCF og IHS Vi har tidlegare skrivi om Information Research Department (IRD) i det britiske utanriksdepartmentet, men kunne ogsa ha tatt med den mindre lyssky, men likevel fordekte ”Kongress for kulturell fridom” som skulle samla til kulturkamp mot farleg kommunistpaverknad – fordekt i den meining at det nok var ein statsloyndom kvar pengane Koestler & Co. bruka pa tiltaket, kom ifra. I seinare tid er dette komi fram, ein kan berre ga pa Wikipedia: Der Kongress fur kulturelle Freiheit (Congress for Cultural Freedom, CCF) war eine in Paris ansassige Kulturorganisation, die vollstandig von der CIA kontrolliert und uber (teils eigens zu diesem Zweck gegrundete) Stiftungen in den USA und Ruckflusse aus dem MarshallPlan finanziert wurde. Ihr Ziel im Kalten Krieg war, hochrangige europaische Kunstler und Schriftsteller in ihrem Sinne zu beeinflussen und gegen das kommunistische Lager zu instrumentalisieren. Das offizielle Selbstverstandnis und Credo des CCF war eine Sammlung von linksliberalen Intellektuellen gegen den Totalitarismus. I tillegg kan ein nemna at finansieringa ogsa kom via Ford- og Rockefeller-fonda. I Frankrike dukka dessutan L’instut d’histoire sociale opp (igjen). Det vart snogt ”integrert i det atlantistiske systemet og rikeleg finansiert av CIA.”, skriv historikaren Annie Lacroix-Riz.